عوامل و مؤلّفه‌های بنیادی تدریس اثربخش در آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیأت‌علمی دانشگاه کردستان

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل و مؤلّفه‌های تدریس اثربخش به‌منظور فراهم آوردن یک چهارچوب فراگیر برای مقوله‌های بنیادی تدریس اثربخش ازنظر اعضای هیأت‌علمی و دانشجویان دانشگاه کردستان بود. در انتخاب نمونه آماری با استفاده از رویکرد کمّی و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای، نمونه‌ای شامل 383 دانشجو و 156 عضو هیأت‌علمی در نیمسال دوم سال تحصیلی 1391 در دانشگاه کردستان انتخاب و مطالعه شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای پژوهشگرساخته بر اساس مؤلّفه‌های رایج در پیشینه و پژوهش‌های موجود بود که ضریب پایایی آن در مطالعه اولیه، 91/0 بر اساس آلفای کرونباخ محاسبه شد. داده‌ها به‌وسیله تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلّفه‌های اصلی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که عوامل و مؤلّفه‌های اساسی تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان، شامل مهارت‌های آموزشی، ارزیابی نظام‌مند و منش فردی بودند. این عوامل و مؤلّفه‌ها ازنظر اعضای هیأت‌علمی متفاوت بودند. آن‌ها علاوه بر مهارت‌های آموزشی و منش‌ فردی، خصوصیات اخلاقی و عوامل ارتباطی را به‌عنوان دو مؤلّفه مهم دیگر تدریس اثربخش در آموزش عالی برشمردند. با ترکیب داده‌های هر دو گروه، تجربه اعضای هیأت‌علمی به‌عنوان مؤلّفه دیگری از تدریس اثربخش شناسایی شد.